Meesterwerken

Vanitas

Jan van Hemessen
Omstreeks 1535-1540

Het is een soort afbeelding die in de 16e eeuw, de tijd waarin de dood even fascinerend als angstaanjagend was, in Vlaanderen zeer geliefd was.

In een landschap staat een engel met vlindervleugels. Hij houdt een spiegel vast waarin een schedel te zien is. In het Westen staat de schedel symbool voor ijdelheid en toont hij de broosheid van een mensenleven. De Latijnse opschriften op de rand van de spiegel en de krul eromheen maken de toeschouwer duidelijk dat rijkdom en schoonheid niet van belang zijn en dat, uiteindelijk, de dood iedereen zal wegmaaien.

De verwijzing naar de vlinder is een tegenhanger voor het pessimistische aspect van het werk. Dit insect staat sinds de Oudheid symbool voor metamorfose en dus onsterfelijkheid. 

Voor het christendom houdt het verband met de ziel waar de gedachte schuilt. Een christen kan dus hopen dat zijn ziel de fysieke dood van zijn lichaam overleeft.

Als we verder kijken, wordt de aandacht getrokken door een vreemd verschijnsel. In de weerspiegeling van de spiegel, achter de schedel, zijn de ruiten van een raam zichtbaar terwijl de engel in de buitenlucht staat! Vermoedelijk bestond er oorspronkelijk een tweede paneel dat naast dit werk was geplaatst om een tweeluik te vormen. Op dit paneel stond waarschijnlijk de afgebeelde persoon aan wie de engel de schedel toonde en die de opdrachtgever van dit werk was.

Inventarisnr. : P. 2009

Detail: Dankzij een aanwijzing kunnen we meer weten over de opdrachtgever: op de vensterbank staat een stapeltje goudstukken waardoor we vermoeden dat de opdrachtgever een handelaar of bankier was!

Vanité
Vanitas

Het is een soort afbeelding die in de 16e eeuw, de tijd waarin de dood even fascinerend als angstaanjagend was, in Vlaanderen zeer geliefd was.

In een landschap staat een engel met vlindervleugels. Hij houdt een spiegel vast waarin een schedel te zien is. In het Westen staat de schedel symbool voor ijdelheid en toont hij de broosheid van een mensenleven. De Latijnse opschriften op de rand van de spiegel en de krul eromheen maken de toeschouwer duidelijk dat rijkdom en schoonheid niet van belang zijn en dat, uiteindelijk, de dood iedereen zal wegmaaien.

De verwijzing naar de vlinder is een tegenhanger voor het pessimistische aspect van het werk. Dit insect staat sinds de Oudheid symbool voor metamorfose en dus onsterfelijkheid. 

Voor het christendom houdt het verband met de ziel waar de gedachte schuilt. Een christen kan dus hopen dat zijn ziel de fysieke dood van zijn lichaam overleeft.

Als we verder kijken, wordt de aandacht getrokken door een vreemd verschijnsel. In de weerspiegeling van de spiegel, achter de schedel, zijn de ruiten van een raam zichtbaar terwijl de engel in de buitenlucht staat! Vermoedelijk bestond er oorspronkelijk een tweede paneel dat naast dit werk was geplaatst om een tweeluik te vormen. Op dit paneel stond waarschijnlijk de afgebeelde persoon aan wie de engel de schedel toonde en die de opdrachtgever van dit werk was.

Inventarisnr. : P. 2009

Detail: Dankzij een aanwijzing kunnen we meer weten over de opdrachtgever: op de vensterbank staat een stapeltje goudstukken waardoor we vermoeden dat de opdrachtgever een handelaar of bankier was!

Fermer

Les autres chefs-d’oeuvres