Meesterwerken

De Hemelvaart van de Uitverkorenen, ook wel Het Paradijs genoemd

Dirk Bouts
rond 1450

Dit boek, het “Vagevuur van Sint-Patrick”, vertelt de reis van Owein, een ridder die berouw voor zijn slechte daden wilt tonen. Hij betreedt het vagevuur, de plek waar na de dood de zielen van de christenen worden gezuiverd. Vervolgens komt hij in de Hel en het Aardse Paradijs. Deze twee oorden vormen de inspiratiebron voor de werken van Dirk Bouts.

We zijn dus in het Paradijs! In de tekst wordt dit beschreven als een groene en heldere plek waar via een berg de deur naar het Hemelse Paradijs kan worden bereikt. Deze wordt met een opening in de wolken voorgesteld. Alleen de christenen die een rechtvaardig en eerlijk leven hebben geleid – de uitverkorenen – kunnen er terecht.

Op de voorgrond leidt een engel een groep uitverkorenen, gekleed in een eenvoudige witte doek, naar een fontein waar vier waterstromen uitkomen: dit verwijst naar de vier rivieren van het Paradijs die in de Bijbel zijn beschreven. Op de achtergrond lopen andere uitverkorenen naar een heuvel. Op de top kijken biddende personages naar de hemelvaart van twee van hun metgezellen door de wolken.

Deze kunstschilder heeft alle leden van de hoofdgroep kundig gerangschikt om de toeschouwer het gevoel te geven dat hij onderdeel is van de compositie. Zo kunnen de toeschouwers zich voorstellen dat zij in de rol van de ridder zijn die het Paradijs ontdekt!

De kleuren van het landschap variëren van groen tot bruin en in de verte tot blauw. Dit voor de Vlaamse schilderkunst kenmerkende atmosferisch perspectief geeft diepte aan de afbeelding en nodigt de toeschouwer uit om, net zoals de uitverkorenen, naar de hemel omhoog te kijken!

Detail 1:

De bekwaamheid van de schilder uit zich volledig in de afbeelding van de engel: de veren van de vleugels, de haarlokken, de bewerkte versiering van de kraag van zijn mantel en het moiré-effect van de stof zijn weergegeven met de opmerkzaamheid en het gevoel voor detail die kenmerkend zijn voor de Vlaamse schilderkunst.

Detail 2:

De planten en dieren zijn een waarheidsgetrouwe weergave van de bestaande soorten: elk detail geeft uiting aan de schoonheid van Gods schepping. De nauwkeurigheid waarmee de plantensoorten 

De Hemelvaart van de Uitverkorenen, ook wel Het Paradijs genoemd
De Hemelvaart van de Uitverkorenen, ook wel Het Paradijs genoemd

Dit boek, het “Vagevuur van Sint-Patrick”, vertelt de reis van Owein, een ridder die berouw voor zijn slechte daden wilt tonen. Hij betreedt het vagevuur, de plek waar na de dood de zielen van de christenen worden gezuiverd. Vervolgens komt hij in de Hel en het Aardse Paradijs. Deze twee oorden vormen de inspiratiebron voor de werken van Dirk Bouts.

We zijn dus in het Paradijs! In de tekst wordt dit beschreven als een groene en heldere plek waar via een berg de deur naar het Hemelse Paradijs kan worden bereikt. Deze wordt met een opening in de wolken voorgesteld. Alleen de christenen die een rechtvaardig en eerlijk leven hebben geleid – de uitverkorenen – kunnen er terecht.

Op de voorgrond leidt een engel een groep uitverkorenen, gekleed in een eenvoudige witte doek, naar een fontein waar vier waterstromen uitkomen: dit verwijst naar de vier rivieren van het Paradijs die in de Bijbel zijn beschreven. Op de achtergrond lopen andere uitverkorenen naar een heuvel. Op de top kijken biddende personages naar de hemelvaart van twee van hun metgezellen door de wolken.

Deze kunstschilder heeft alle leden van de hoofdgroep kundig gerangschikt om de toeschouwer het gevoel te geven dat hij onderdeel is van de compositie. Zo kunnen de toeschouwers zich voorstellen dat zij in de rol van de ridder zijn die het Paradijs ontdekt!

De kleuren van het landschap variëren van groen tot bruin en in de verte tot blauw. Dit voor de Vlaamse schilderkunst kenmerkende atmosferisch perspectief geeft diepte aan de afbeelding en nodigt de toeschouwer uit om, net zoals de uitverkorenen, naar de hemel omhoog te kijken!

Detail 1:

De bekwaamheid van de schilder uit zich volledig in de afbeelding van de engel: de veren van de vleugels, de haarlokken, de bewerkte versiering van de kraag van zijn mantel en het moiré-effect van de stof zijn weergegeven met de opmerkzaamheid en het gevoel voor detail die kenmerkend zijn voor de Vlaamse schilderkunst.

Detail 2:

De planten en dieren zijn een waarheidsgetrouwe weergave van de bestaande soorten: elk detail geeft uiting aan de schoonheid van Gods schepping. De nauwkeurigheid waarmee de plantensoorten 

Fermer

Les autres chefs-d’oeuvres